ZAPORA NA RZECE JANGCY

Czy pozyskując energię można spowolnić obrót Ziemi? Przykład Zapory Trzech Przełomów na rzece Jangcy w Chinach pokazuje, że tak [1]!

Tamę Trzech Przełomów można przedstawić jako najpotężniejszą hydroelektrownię na świecie, najdroższy pojedynczy obiekt budowlany w historii, ale też jako największe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Azji [2]. 

Jest to również największa elektrownia na świecie, przynajmniej pod względem mocy zainstalowanej – 22,5 GW, jednak jej wydajność jest niższa niż 50%. Moc drugiej elektrowni na liście największych obiektów, tamy Itaipu, wynosi 14 GW. Mimo tak dużej różnicy obie zapory w ciągu roku generują podobne ilości eneergii – ok. 100 TWh. Jest to spowodowane sezonowymi wahaniami dostępności wody na rzece Jangcy. Wahania te ograniczają wytwarzanie energii w Trzech Przełomach przez kilka  miesięcy w roku [2].

W skład  Zapory Trzech przełomów wchodzą 34 turbiny – 32 o mocy 700 MW i 2 o mocy 50 MW [3]. 

Realizacja projektu rozpoczęła się w 1994 roku, a został on ukończony w 2006 roku. Zapora ma imponujące wymiary – jej całkowita długość wynosi ponad 2 kilometry, wysokość 181 metrów, a grubość u podstawy 115 metrów. W wyniku jej budowy powstał zbiornik wodny o powierzchni 1084 kilometrów kwadratowych i o pojemności około 40 kilometrów sześciennych. Maksymalna długość zbiornika wynosi 600 kilometrów – to więcej niż odległość w linii prostej między Gdańskiem a Zakopanem, która wynosi ok. 570 kilometrów [4].

Podczas budowy tamy zużyto 463 tysiące ton stali, co wystarczyłoby na wzniesienie 63 Wież Eiffla [5]. Wykorzystano również ok. 27 milionów metrów sześciennych betonu. Dla porównania do zbudowania najwyższego obiektu na świecie – Burj Khalifa, użyto 375 tysięcy metrów sześciennych betonu [6]. 

Na potrzeby stworzenia zapory przesiedlono ok. 1,4 miliona mieszkańców z 17 dużych miast, 140 miasteczek i ponad 3000 okolicznych wiosek [3]. Wszystkie te dane uświadamiają nas jak potężną budowlą jest tama na rzece Jangcy.

Tak ogromne przedsięwzięcie miało wpływ na całą planetę, a konkretnie na ruch obrotowy Ziemi. Naturalny bieg rzeki został wstrzymany a następnie przywrócony, a tak duże przemieszczenie masy spowodowało wydłużenie dnia o 0,06 mikrosekundy oraz przesunięcie osi planety o 2 centymetry [3]. Z prawa zachowania momentu pędu wynika, że zwiększony moment bezwładności Ziemi wywołał zwolnienie jej ruchu obrotowego. Moment bezwładności zwiększył się gdy sztucznie spiętrzono tak duże masy wody.

Niektórzy twierdzą również, że średnia temperatura w okolicy spadła o około 0,67 stopnia Celsjusza. Miałoby to być spowodowane wzmożonym parowaniem wody ze zbiornika. Powstające przez to zachmurzenie skutecznie blokuje promieniowanie słoneczne [5]. 

Autor:

Katarzyna Wiśniewska

Źródła:

[1] https://www.budowle.pl/budowla/zapora-trzech-przelomow  

[2] https://www.usgs.gov/.../three-gorges-dam-worlds-largest...  

[3] https://www.energetyka24.com/.../miliony-przesiedlen...  

[4] https://radartechnologiczny.pl/11-faktow-o-tamie-trzech.../   

[5] https://www.cire.pl/gal,89,587,0,0,0,0,0,zapora-trzech...   

[6] https://ekaconcrete.com/5-impressive-concrete-structures.../   

[7]https://pl.wikipedia.org/.../Tama_Trzech_Prze%C5%82om%C3%B3w